Absolute Advantage Tanımı ve Anlamı
Absolute Advantage bir ürün ya da servisteki; bir bireyin, şirketin, bölgenin veya ülkenin aynı girdiyle rakiplerinden daha fazla miktarda üretim yapmasında yakaladığı durumdur. Bu avantaj durumu birim başına maliyetin düşürülerek, rakiplerinden daha efektif bir üretim süreci yaratmasıyla da gerçekleştirilebilir.
Absolute Advantage’ın Temel İlkeleri
Adam Smith tarafından 1776 yılında literatüre kazandırılmış bu terim, ana fikir olarak bir ülkenin bir değeri veya ürünü; diğer rakiplerinden daha fazla miktarda üretebilmesine denir. Smith ayrıca bu konsepti serbest piyasa sayesinde üreticilerin ürünlerini uluslararası marketlerde beli avantajlar elde ederek kendileri adına daha karlı bir ticaret ağı yaratabilmesine dikkat çekmek için de vurgulamıştır. Bu teori farklı ürünlerin ithalat ve ihracat araçlarıyla aynı anda kısıtlanmamış bir serbest piyasada da ciddi getiriler yaratabilmesini ele alır. Smith’e göre her ülke veya üretici, kendine has avantajlarını bulundurduğu ürün veya varlığı doğru saptamalarla beraber ekonomileri için itici bir güç haline dönüştürebilir. Bu dönüşüm absolute advantage’ın yakalanması ve efektif üretim ve ticari faaliyetlerin oluşturulmasıyla gerçekleştirilir. Bahsettiğiimiz bu ticari yapı global piyasalar için de yepyeni alternatifler ve cazip fırsatlar yaratılmasına imkan sağlayacaktır diyebiliriz.
Mutlak Avantaj ve Üretim Verimliliği
Bu teorideki kilit noktalarından birisi de üretim verimliliğini avantaj haline getirip uluslararası ticarete katılıp katı sağlamaya başlamış bir üretim aktörü karşısında da alıcı olarak faydalanabileceği bir kaynak bulur. Yapılan üretim eğer ülke içinde kalsaydı ve ihracat imkanı sağlanmasaydı, üretici ülkenin ihtiyacı olduğu boyutta üretim yapıp kar edebilecekti ve ülke içerisindeki pazar da kendi ekseni içerisinde hareket edeceğinden ihtiyaç karşılama boyutunda bir ticaret yaratılacaktı. Ve hatta bu ihtiyaç karşılığı üretim belki de üreticinin karını arttırmak için belki de fiyatlarını yükseltmesine sebep olacaktı ve bu noktada ülke için de bir zarar yaşanmış olacaktı.
Öte yandan, uluslararası ticaret ağı ile hem üretici, hem alıcı, hem de üretimin gerçekleştiği ülke bu ticaretten yararlanacaktır. Bu karşılıklı fayda, üreticilerin mutlak avantaj yakalayabildikleri ürünlerle dış pazarlara da açılmasıyla refahlarını yaratabilecekleri bir sistem oluşturmuş olur.
Absolute Advantage Örnekleri
Her üretim yapan aktör, kendi ürettiği ürün ve servisleri iç ve dış pazar dinamiklerine göre fiyatlar ve değerlendirir. Bu süreç içerisinde göze aldığı faktörler üretim maliyeti, hızı ve miktarı gibi birimler olmakla beraber birçok koşulu da göz önünde bulundurur.
Coğrafi Yapı: Bir bölgedeki coğrafi yapı hem tesisleşmeyi hem de ticaretin en önemli konularından biri olan lojistiği etkiler. Dolayısıyla üretici ve alıcı için önemli bir faktördür.
Teknoloji: Yüksek teknoloji altyapısı sayesinde üretim araçları geliştirilebilir veya daha efektif hale getirilebilir.
Refah: Gelir seviyesi yüksek ülkelerde, ülke veya üretici finansal yatırımlarla üretime ve hizmete katkıda bulunabilir. Bu aynı zamanda teknolojilerini geliştirme ve daha fazla istihdam sağlayıp iş gelişimini de sağlayabilir.
Eğitim: Çalışanların ve üreticilerin, üretimini yaptıkları değer konusunda yeterli eğitime ve bilgiye sahip olması inovatif çözümlemeler yapabilmelerini sağlar. Ayrıca üretim personelinin de konu hakkında iyi bir eğitime sahip olması üretim hızını arttırabilir ve uzmanlaşmaları sonucu daha geniş bir yelpazede birikim edinmiş olurlar.
Bu maddeler absolute advantage’ın oluşmasındaki önemli şartlar ve süreçlerdi. Şimdi bahsettiğimiz şartlar sonucunda oluşmuş avantajları ve pratikteki gerçekleşmeleri ve örnekleri gözlemleyelim .
E-Ticaret: İki e-ticaret şirketini düşünürsek. Bir tanesi gün içinde ücretsiz teslimat imkanı sağlayıp 8.000 personelle çalışan bir kurye ağı kurduğunu ve müşterilerinin kapılarına teslimat yaptıklarını varsayalım. Diğer şirketin bir deposu ve 400 personelli bir tedarik ağı kurduklarında teslimatı müşterilerine 5 iş günü içerisinde teslim ediyor olduklarında. Bu iki şirket aynı ürünü aynı fiyata sattıkları durumda birinci şirket mutlak avantajı elinde tutacaktır.
Uluslararası Lojistik: Çok gelişmiş bir madencilik endüstrisine sahip doğudan bir ülke seçelim. Lokasyon olarak halkın bile toprağın altından kömür çıkartmaya uygun olduğu bir bölge olsun. Bu ülkenin coğrafi şartlarının kendilerine mutlak avantajı yarattığını söyleyebiliriz. Öbür yandan kuzey ülkelerinde ise çok verimli bir tarımcılık yürütülüyor ve yüksek miktarda mısır üretimi gerçekleşebiliyor. Bu durumda da bu ülke mutlak bir avantaja sahip olmuş olacaktır. Bahsettiğimiz ülkelerin uluslararası bir piyasada doğudaki ülkenin mısır, kuzeydekinin ise kömür alabilmesi ikisinin de yararı olan bir durumu meydana getirir.
Mobilya: Bir mobilya dükkanını ele alırsak, el yapımı bir mobilya takımında masaları, sandalyeleri yapmak 12 saat sürüyor olsa. Diğer bir rakip dükkan da aynı ürünü, aynı boyutta ve fiyatta satarken bu üretimi 6 saatte gerçekleştiriyor. Bu da büyük bir mutlak avantaj durumu oluşturacaktır.
Absolute Advantage Nasıl Hesaplanır ?
Birçok yolu olan absolute advantage hesaplamasını iki maddede inceleyebiliriz.
Üretim Miktarı Karşılaştırması
Maliyetler ve üretilen ürünün üretim miktarı göz önünde bulundurularak mutlak avantaj belirlenmiş olur. Bunu da süt örneği üzerinden anlatmamız gerekirse: Bir ülke bir saatte 100 birim süt üretme potansiyeli taşıyordur. Diğer ülke eğer bundan az bir miktarda üretim gerçekleştiriyorsa mutlak avantaja sahip olan ülke şüphesiz birinci ülke olacaktır.
Fırsat Maliyeti ve Absolute Advantage
Mutlak avantaj tek başına bir araç olmak dışında aynı zamanda fırsat maliyeti gibi konseptlerle de ilintilidir ve daha efektif bir kullanımı da sunar. Fakat daha verimli bir üretim aşamasına geçmek en doğru stratejidir denemez. Dolayısıyla ele aldığımız duruma göre değişebilir.
Absolute Advantage’ın Uluslararası Ticaretteki Rolü
Sınırlı kaynaklarla maksimum verimi kazanmak ekonominin temelinde yatan bilinçtir. İşte bu bilinç birçok teoride de karşımıza çıktığı gibi bu konuda da yol gösterici bir işlev görür.
Adam Smith ve Uluslararası Ticaret Teorisi
Girişte de bahsettiğimiz gibi, Adam Smith bir toplumun refahını yaratması konusunda kendi şartlarına en çok uyan ve diğer ülkelere karşı mutlak avantaj sağlayabileceği sektörlerde gelişmeli ve yatırım yapmalı argümanını öne sürer. Bununla birlikte bir ülkenin absolute advantage’ı yakaladığı sektörlerde ticari faaliyetler yürütmesi global pazar için de farklı şartlar sağlayabilecekleri fırsatları tekrar ülkeler ve şirketlerin önüne sunmuş olur.
Uzmanlaşma ve Ticaret
Avantajın inşaası sürecinde taraflar uzmanlaşır ve gerekli eğitime ve ticaret ağına da ulaşırlar. Bu daha verimli üretim ve kaynak kullanımı imkanlarına hizmet eder ve efektif üretim çözümlemelerine de yol açabilir. Şirketler ve ülkeler de bu çerçevede uzmanlaştıkları ve absolute advantage sahibi oldukları sektörlere öncelik vererek gelişir ve refah seviyelerini yükseltirler.
Absolute Advantage ve Karşılaştırmalı Avantaj Arasındaki Farklar
Absolute Advantage ile bir üretici veya ülke gerekli ürünü rakiplerinden daha hızlı bir şekilde üretir. Öte yandan, karşılaştırmalı avantaj olarak bir üretici aynı ürünü rakibine göre daha düşük bir fırsat maliyetiyle üretebilir.
Mutlak avantaj ile Karşılaştırmalı Avantaj arasındaki diğer bir fark ise birbirleine olan bağlılıklarıdır. Karşılaştırmalı Avantajda mutlak avantajı içinde bulundurarak uluslarası ticarete fayda sağlar. Bir üretici veya ülke birçok avantajı elinde bulunduruyorsa, tek kaynağa olan bağımlılığı azaltmak adına aktörler karşılaştırmalı üstünlüğe de önem vermeye başlar.
Absolute Advantage’ın Faydaları ve Sınırlamaları
Absolute advantage birçok konuda dünya ticaretine etkide bulunsa da etkileri ve sonuçları itibariyle farklı faydalar ve sınırlamalar sağlar.
Artan Üretim ve Verimlilik
Absolute Advantage’ı ele geçirmiş bir ülke kaynak kullanımında ve üretim süreçlerindeki gelişmesiyle daha fazla üretim yapmayı başarabiliyor konuma gelir ve dolayısıyla verimliliğini artırmış olur.
Rekabet Gücünün Artması
Birçok konuda mutlak avantajı ele geçirmiş farklı üretim sağlayıcıları, aynı zamanda uluslararası bir verimli ürün ağının da oluşmasını sağlamaktadır. Bu da uluslararası rekabeti arttırıp gelişmiş bir pazar yaratılmasına imkan tanır.
Kaynakların Etkin Kullanımı
Sağlanan kaynaklar kurulan bu ticaret ağıyla beraber daha kolay sağlanır ve global refah ve büyümeye de katkıda bulunur.
Teknoloji ve İnovasyonun Önemi
Mutlak avantajı derinden etkileyen faktörlerden biri olan teknolojik gelişmeler, makine teknolojilerinin ve yazılım süreçlerinin gelişmesiyle üretimleri daha da efektif hale getirebilir.
Globalleşmenin Etkisi
Kurulan global ticaret ağı, ekonomik entegrasyonu ve mutlak avantaj sayesinde elde edilen üretim zincirlerini de beraberinde getirir. Bu aynı zamanda bu ağa dahil olamayan ülkeler içinde de geri kalmalarına sebep olabilir.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Absolute Advantage’ın Yararları Nelerdir ?
Personellerin ve üreticilerin bir konuda uzmanlaşmasını sağladığından, departmanların belirlenmesi ve iş bölümlerinin netleşmesi gibi yararlar sağlayabilir.
Absolute Advantage’ın Eksiklikleri Neler Olabilir ?
Absolute Advantage bazı döviz kurlarında ve ülkelerin para değerlerinde dalgalanmalar yaratabilirler. Bir ülkenin ürün üretimi talebi geçip arz fazlalığına da yol açabilir. Bu da bir ülkenin elinde kar edemeyeceği ürünler bulundurmasına sebep olabilir.
Absolute Advantage Nasıl Hesaplanır ?
Öncelikle belirli ürünün üretim maliyetini hesaplamak gerekir. Bu servis veya ürünün ham maddelerinin maliyetini ve servislerin beraberinde getirdiği ücretleri belirlemek ilk adım olacaktır. Sonrasında ürettiğiniz ürün veya hizmetin potansiyel getirisini hesaplamak gerekir. Burda birim hesabı da kritik olduğundan girdilerı ve çıktırları dikkatli hesap etmek gerekir. Son aşamada rakibin aynı girdilerle ne kadar birim elde edebildiğini kıyaslayarak daha fazla üretim yapan tarafın pazar içerisinde daha avantajlı olacağı konusunda bir sonuca varabilirsiniz.
