HAFTALIK KRİPTO BÜLTENİ

ÖZET 

Geçen hafta kripto raporu sonrası kripto varlıklarda satış baskısı artmış ve geçen hafta başında pek konulmayan 30.000 USD seviyelerine opsiyonlar yazılmaya başlanmıştır.

Risk iştahı VIX endeksine paralel şekilde düşmüş ve 13 seviyesine gerilemiştir. Bitcoin arzı her ne kadar azaltılsa da yaşanan türbülansı şu aşamada dengeleyememektedir. 

Opsiyon seviyelerine bakıldığında ise ileri vadeli yazılan opsiyonlarda 40k hatta 30k altı seviyelerde artışlar yaşanmaya başlanmış olup piyasanın ne derece kırılgan hale geldiğini göstermektedir.

Önümüzdeki hafta FED toplantısı en önemli veri olup toplantı sonrasında piyasaları rahatlatıcı açıklamalar gelmediği durumda satış baskısının devam etmesi beklenmektedir. Geçen hafta pek dillendirilmeyen faiz artışı olasılığı, opsiyon fiyatlamalarına girmiş olup 28 Ocak vadeli opsiyonlarda 30k seviyesine yazılan satış opsiyonları bu durumu ortaya koymaktadır. 

DEĞERLENDİRME

Bu hafta her ne kadar Çin büyüme verileri beklentilerin üstünde gelmiş ve tedarik zinciri kaynaklı problemlere yönelik beklentileri nispeten olumluya çevirmiş olsa da açıklanan kripto raporunun beklentileri karşılayamaması ve Yellen’ın 2% enflasyon hedefine yıl sonuna kadar ulaşılacağına yönelik açıklaması faiz artışları ile ilgili beklentileri arttırdı ve piyasaları olumsuz etkiledi.

Bu hafta açıklanacak olan ABD verileri önemli olup FED toplantısında çıkacak karar ve sonrasında söylemlerdeki sertliğin derecesi piyasalara yön verecektir.

Bu hafta yaşanan Nasdaq düşüşüne paralel olarak kripto piyasası da olumsuz etkilenmiştir. VIX endeksindeki artış devam etmiş ve 10 yıllık tahvil getirileri ise 1,9% seviyesine kadar çıkmıştır. 28 Ocak tarihine kadarki opsiyon dağılımı da piyasanın FED toplantısından pek umutlu olmadığını ortaya koymaktadır. 

Düşük olasılık da olsa FED tarafında olası bir sürpriz faiz artışı kararı ise halihazırda bozulmuş olan beklentileri ve piyasadaki düşüşü daha da hızlandırma potansiyeline sahiptir.

Bitcoin hareketli ortalamalar dikkate alındığında tüm ortalamaların altına hızlı bir şekilde gevşeyen bir durum söz konusudur. Son 4 günde yaşanan hızlı fiyat hareketi durulsa da FED faiz kararı belli olana kadar yukarı yönlü düzeltmelerin sınırlı olması beklenmektedir.

Önümüzdeki hafta ABD kişisel gelir ve gider verilerine ek olarak FED faiz kararı açıklaması bulunmaktadır. Olası bir sürpriz faiz artışı olasılığı düşük de olsa söz konusudur. 

HAFTALIK HABER AKIŞI

• ABD’li bankaların ortaklaşa geliştirdiği yeni stablecoin USDF’nin ilk işlemi gerçekleşti.
• Filipinli UnionBank, IBM ve İsviçre’li şirket Metaco ile kripto para koruma yazılımları için anlaştı.
• Adidas ve Prada NFT koleksiyonu için tekrar bir araya geliyor. Proje için MATIC ağı seçildi.
• El Salvador, küçük işletmeler için BTC destekli kredi paketi hazırlıyor.
• Rusya Merkez Bankası kripto ticareti, madencilik ve kullanımını yasaklamayı önerdi.
• Facebook ve instagram üyelerin NFT oluşturması, görüntülemesi ve satması dahil birçok yeni işlevi eklemeyi planlıyor.
• İsviçre borsası SIX Swiss Exchange BTC ETP’sini başlattı.
• FTX borsası MATIC ağını desteklemeye başladı.
• SEC, SkyBridge BTC ETF’ni reddetti.
• New York belediye başkanı ilk maaşını kripto paraya dönüştürecek.
• Cumhurbaşkanı ile El Salvador başkanının görüşmesinde Bitcoin’den bahsedilmedi.
• Michael Saylor BTC almaya devam edeceklerini açıkladı.
• Elitaş ile Binance arasında yapılan görüşmede kripto düzenlemesi ile ilgili dünya uygulamalarının tartışıldığı açıklandı.
• Twitter, NFT profil foto özelliğini İOS üzerinden başlattı.
• FED, stablecoinlerle ilgili yayınladığı belgede herhangi bir politika önerisinin olmadığını, sistemin artıları ve eksilerinin olduğunu ve 120 gün içinde piyasa öneri ve yorumlarının toplanacağını açıkladı. Sistemin finansal istikrar ve gizlilik üzerindeki risklerine dikkat çekildi.
• Yellen, enflasyonun beklenenden fazla yükseldiğine dikkat çekti. Yıl sonuna doğru 2%’lik hedefe ineceğini beklediğini açıkladı ve FED’in fiyat istikrarı görevine vurgu yaptı.
• Ücretsiz para transferine imkan veren Dijital cüzdan Strike Arjantin’de başlatılıyor.
• Lamborghini, NFT eserleri yayınlamayı planlıyor.
• Opera, web 3 tarayıcısını yayınladı.
• AB’de artan enerji maliyetleri sebebiyle Bitcoin madenciliğinin yasaklanması çağrısı yapıldı. 
• SEC yetkilisi Lee, kripto paraların özel olarak bir düzenlemeye ihtiyacı olmadığını açıkladı.
• Blomberg Grayscale endeksinin lansmanı yapıldı.
• Singapur, kripto tanıtım yasağından sonra BTC ATM’lerini kapatma kararı aldı.
• ABD bankası BNY Mellon, 2023 yılında kriptonun işimizin bir parçası olacağını düşünüyoruz açıklaması yaptı.
• Microsoft, NFT ve metaverse için Activision Blizzard’ı yaklaşık 70 milyar USD tutarla satın aldı.
• Google kullanıcılarının dijital kartlarda kripto saklamasına olanak verilmesi için Coinbase ve Bitpay ile anlaştı.
• JP Morgan ETH’ın NFT Pazar payını SOLANA’ya kaptırmaya başladığını açıkladı.
• Solana NFT satışları Ocak ayında 1 milyar USD’yi aştı.
• Kore merkezli BitHumb borsası NFT altyapı çalışmalarına başladı.
• Matic, token yakan EIP-1559 yükseltmesini başlattı.
• Thorchain, DOGE entegrasyonunu açıkladı. Bu sayede DOGE sahipleri getiri elde edebilecek ve takas yapabilecek.
• Bitmex iştiraki BXM, Alman BankHaus bankasını almayı planlıyor.
• Hindistan başbakanı kripto paralar için küresel işbirliği çağrısı yaptı.
• Brezilya takımı Vasco De Gama fan token çıkarmak için CHZ ile anlaştı.
• Mercedes G serisi araçların NFT’lerini oluşturmak için Art2People ile anlaştı.
• Coinbase ile MasterCard NFT satın almaları için işbirliğine gitti.
• Gucci, NFT ve metaverse dünyasına giriyor.
• Intel, yüksek verimli BTC madencilik işlemcisi ASIC tanıtımına hazırlanıyor.
• OpenSea, Dharma Labs satınalmasını duyurdu.
• UFC şampiyonu maaşının yarısını BTC ile alacak.
• Binance, siber suçlarla mücadele için NCFTA’e resmen katıldı.
• İngiliz müzayede evi satışa koyduğu yüksek karatlı elmas için BTC, ETH ve USDC kabul edeceğini açıkladı.
• Singapur’un yayınladığı kripto varlık yönergesine göre kripto hizmet sağlayıcılarının tanıtım yapmaktan kaçınmaları gerekiyor.
• ETH ağ geliri, 230 milyon USD seviyesinden 4,5 milyar USD seviyesine çıktı.
• Binance, MATIC ağ yükseltmesini destekleyeceğini açıkladı.
• Bitpay raporuna göre, BTC ile yapılan ödemelerin oranı 92% seviyesinden 65% seviyesine düştü. Diğer kripto paraların payı ise arttı.
• Binance, wXRP entegrasyonunu tamamladı.
• OpenSea aylık 3,5 milyar USD ETH hacmi ile rekor kırdı.
• İspanya hükümeti, 100 binden fazla takipçiye sahip fenomenlerin, kripto firmalarının ve şirketlerin kripto para reklamlarını 10 gün öncesinden kamuya bildirmesi gerekiyor aksi halde 300.000 Euro ceza kesilebilecek. Reklamlarda kriptoların riskli varlıklar olduğuna yönelik sorumluk reddi açıklamasının da yer alması gerekiyor. 
• ADA kurucusu Hoskinson, sisteme büyük girişlerin daha yeni başladığını duyurdu.
• Puma, metaverse dünyasında kendi NFT ürünlerini de satmak için ticari marka başvurularında bulundu.
• Kuzey Koreli hackerlar 2021 yılında, 400 milyon USD tutarında kripto paraya el koydu.
• Tether, 160 milyon USD değerinde 3 ETH cüzdanını dondurdu.
• Çin, 1,7 milyar USD değerinde kripto paraya el koyduğunu duyurdu.
• Milyarder Mark Cuban, yatırımlarının 80%’nini kriptolarda tuttuğunu açıkladı.
• Bitnovo şirketi, İspanya’da 100 kripto varlık ATM kurulumu için Eurocoin ile anlaştı.
• Rusya Finans Birliği, kripto yatırımlarının yasal altyapısının hazırlanması çağrısında bulundu.
• Rio de Janerio şehir rezervlerini 1% oranında BTC olarak tutacak.
• Son 1 ayda ADA, 70’i aşkın akıllı sözleşme entegrasyonu yaptı.
• Dune Anlaytics verilerine göre, OpenSea 62 bini aşkın kullanıcısı ile günlük işlem hacminde yaklaşık 2 bin kullanıcısı olan LookRare şirketinin gerisinde kaldı.   
• Apple’ın metaverse için hazırladığı VR/AR gözlüklerin piyasaya çıkış tarihi 2023 yılına kaldı.
• Ethereum tabanlı USDC arzı, USDT arzını ilk kez geçti.
• San Diego eyalet üniversitesi, BTC bağışlarını kabul etmeye başladı.
• Kazakistan olaylarının durulmasıyla BTC hashrate rekor tazeledi.
• NFT yatırımcıları ve yaratıcıları, Bloomberg haberine göre %37’ye varan yüksek vergi oranlarıyla karşılaşabilir.
• Huobi ABD anketine göre, katılımcıların %28’i kriptolara yatırım yaptığını ve en çok BTC, DOGE, ETH, SOL ve ADA gibi kriptolara aşina olduklarını belirtti.
• Jack Dorsey’nin şirketi Block, Avustralya Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören ilk BTC şirketi ünvanını aldı.
• JP Morgan CEO’su FED’den bu sene 7 faiz artışı yapmasını beklediğini açıkladı.
• JP Morgan anketine göre yatırımcıların %55 BTC için 60.000 seviyesinin görüleceğini bekliyor.
• Walmart kendi kripto para birimi ve NFT koleksiyonu için metaverse dünyasına girmek için hazırlıklara başladı.

PİYASA ANALİZİ

CoinMarketCap verilerine göre kripto paraların toplam piyasa değeri yıllık bazda 987 milyar USD seviyesinden yaklaşık 1,651 trilyon USD seviyesine ulaşmıştır. 

Son 1 hafta içinde ise yaklaşık 325 milyar USD seviyesinde bir azalış yaşanmıştır.

CoinShares verilerine göre, 73 milyon USD tutarında kripto varlıklardan fon çıkışı yaşanmış olup yaklaşık 55 milyon USD ile Bitcoin başı çekmiştir. Son 4 haftadır süren çıkış trendi azalarak da olsa devam etmekte, Solana’ya ise 5,4 milyon USD seviyesinde giriş yaşanmıştır. 

BITCOIN ARZI

Fiyatı belirleyen arz ve talep dengesi, bütün varlıklar için önemli olup BTC arzı değişen talep koşullarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Arzdaki değişim bize BTC fiyatı için beklentileri göstermekte olup düşen talep ve fiyat dönemlerinde arzın da azalması fiyat düşüşünü dengelemek için yapılmakta, yani, fiyatın dip seviyeleri gördüğü beklentisini desteklemektedir. 

Cuma günü 1.779 adet artışa rağmen dün 6.835 adet BTC arzında düşüş yaşanmıştır. Bu durum talep seviyesine bağlı olarak fiyatı yukarı yönlü destekleme potansiyeline sahiptir. 

BITCOIN TALEBİ

BTC talebi ise anlık değişen bir veri olması sebebiyle rakamsal olarak ifade edilemeyen fakat açgözlülük ve korku endeksiyle ifade edilen bir veridir. Endeksin yükseliyor olması talebin arttığını dolayısıyla fiyatın yükseleceğini göstermekteyken, endeksin düşüşü ise talebin azaldığını ve fiyatın düşeceğini anlatmaktadır.

BTC talebi ile arzı arasındaki denge sonucu oluşan fiyatı anlamak için arz-talep verilerinin takip edilmesi gerekmekte bu veriler ışığında, fiyatın yönü tayin edilebilmektedir. 

Fiyatın adil olduğu düşünüldüğünde arz miktarında önemli bir değişim olmazken, yüksek olması gerektiğinde arz miktarı azaltılır veya düşük olması gerektiği beklentisi varsa arz miktarı arttırılır.

Coinglass tarafından verilen endeksten de anlaşılacağı üzere, BTC için talep tarafında bir baskı söz konusu olmakta bu talep düşüklüğü ise borsalardaki işleme konu olan BTC arzındaki düşüş ile dengelenmeye çalışılmaktadır. 

Geçen hafta yatay seyreden risk iştahı son 4 günde düşerek 11 seviyesine gerilemiştir.

FUTURES ANALİZİ

Skew Analytics verilerine göre açık olan toplam BTC futures pozisyon büyüklüğü geçen haftaya oranla yaklaşık 2,5 milyar USD azalarak 13 milyar USD seviyesinde bulunmakta olup en çok işlem hacmi Binance üzerinden yapılmaktadır. Günlük işlem hacimlerine bakıldığında ise son 1 haftada 21 Ocak tarihinde yoğunlaşma görülmekte olup günlük bazda ise geçen haftaya kıyasla hacimler artarak 26-87 milyar USD bandında seyretmiştir. 

OPSİYON ANALİZİ

Opsiyon verilerine bakıldığında da 21-22 Ocak tarihlerinde bir yoğunlaşma gözükmekte fakat toplam açık olan opsiyon pozisyonu 6,5-7,5 milyar USD bandında seyretmekte olup günlük işlem hacmi ise 500 milyon-1,8 milyar USD bandındadır. 

Opsiyon piyasasında en büyük paya sahip olan Deribit verileri incelendiğinde ise, son 24 saatte 28 Ocak 2022 vadeli 30.000 USD put opsiyonu 1.530 adet (yaklaşık 46 milyon USD) alınıp satılmıştır. İkinci olaraksa gene 25 Şubat vadeli 25.000 USD put opsiyonu yaklaşık 23 milyon USD tutarında işlem bulunmaktadır. Bu işlemlerin büyük çoğunluğu ise puts buy yani satış yönlü opsiyonlar olmakta iken bunu alış yönlü puts sell opsiyonları izlemektedir.

Son 24 saatteki opsiyon işlem seviyelerine bakıldığında 25-40.000 USD bandında yoğunlaşma olmakta iken 25-30-34-35.000 USD seviyesinde satış yönlü puts buy ve 35-40.000 aralığında calls sell; 25-35.000 USD aralığında alış yönlü puts sell ve 35-40.000 USD aralığında calls buy opsiyonları görülmektedir. 

(Not: Spot seviyeden daha yukarı seviyelere yazılan call opsiyonlar genellikle calls sell olmakta iken spot seviyeden daha aşağı seviyelere yazılan put opsiyonlar ise genellikle puts sell olmaktadır.) 

Geçen haftaya göre (soldaki) bu haftaki (sağdaki) 40.000 altına yazılan put opsiyonlarındaki artan hacim kripto varlıklar tarafında fiyat beklentisindeki ani bozulmaya ortaya koymaktadır.