HAFTALIK KRİPTO BÜLTENİ

ÖZET 

ABD tarafında iyi gelen büyüme ile kişisel gelir ve gider verileri faiz artışları için FED’in elini güçlendirmektedir.

TRY cinsi yeni mevduat ürünü ile birlikte USDTRY kuru hızlı bir şekilde gevşemiş ve TRY cinsi kripto varlıkları olumsuz etkilemiştir. Her ne kadar son 1 haftadır USD cinsi kripto varlıklarda hafif yükselişler olsa da vadeli ve spot piyasa hacimleri oldukça düşük seviyelerde seyretmektedir. Talepteki artış fiyatı 200 günlük ortalamanın üstüne taşımış fakat 100 günlük ortalama seviyesinin üstüne çıkaramamıştır. 

CryptoQuant verilerine göre yaklaşık 30 milyar USD hacminde 48.000 USD seviyesindeki opsiyon ve futures vadelilerin ise 31 Aralık vade sonu ve bu durumun yükselişin arkasında yatan sebep olma ihtimali ise oldukça yüksek gözükmektedir. 

Türkiye’deki kripto piyasası ile ilgili düzenlemenin hazır olduğu ve ABD tarafındaki düzenlemenin de önümüzdeki günlerde açıklanacak olması piyasanın radarında olan önemli gelişmeler olmaktadır. 

DEĞERLENDİRME

Bu hafta açıklanan ABD verilerinin hepsi beklentiyi aşarak FED’in faiz artış kararının haklılığını desteklemektedir. Ekonominin büyürken istihdam yaratması ve gelirlerdeki artış, talep tarafının güçlü seyrettiğini göstermekte olup ekonominin bu şekilde devam etmesi halinde ise faiz artışlarına kesin gözüyle bakılmaktadır.

FED faiz artış takvimi teknoloji hisselerini ve kripto varlıkları nispeten baskılamakta olup futures ve opsiyon hacimlerinden de anlaşılacağı üzere sığ hacimli bir piyasa işleyişi söz konusudur. VIX endeksindeki düşüş risk iştahının arttığını göstermekte ve ülkeler Omicron varyantının ekonomiler üzerindeki etkisinin şu aşamada kısıtlı olacağını beklemektedirler.

Bitcoin hareketli ortalamalar dikkate alındığında 200 günlük ortalamanın üstünde fiyatlanıyor olması yönünü yukarı çevirdiğini göstermekte fakat bir trend olabilmesi için 100 günlük ortalamanın da geçilmesi gerekmektedir.

Önümüzdeki hafta ABD işsizlik haklarından yararlanma başvuruları verisi haricinde önemli bir veri bulunmamaktadır.

HAFTALIK HABER AKIŞI

• SEC, Bitwise BTC ETP kararını 1 şubat 2022’ye erteledi.
• Justin Sun, Tron’dan ayrıldı.
• Huobi CEO’su görevi bırakıyor.
• Japon milyarder uzaydan NFT yayınladığını açıkladı.
• Kraken, NFT için borsa açmayı hedefliyor.
• Adidas’ın ilk NFT’si piyasaya çıktı.
• Goldman Sachs, metaverse ve web3 geliştirmelerinin blockchainin geleceğini belirleyeceğine inanıyor.
• Finansal istikrar gözetim kurulu, DeFi ve stablecoinlerin denetlenmesi ile ilgili endişelerini içeren yıllık raporunu yayınladı.
• Vaneck, BTC ve altın ETF’leri için SEC’ye başvuru yaptı.
• Japonya SBI grubu, kriptoya yatırım imkanı sağlayan kripto fonu kurdu.
• Refik Anadol’un NFT’si 20 milyon TRY fiyata satıldı.
• Binance, Visa ile işbirliği sonucu çıkardığı kartın görselini paylaştı.
• Dubai Dünya Ticaret Merkezi kripto borsaları için kapsamlı bir bölge olmak istiyor.
• Mississippi Jackson’da çalışan işçiler BTC ile aylık alacaklar.
• JP Morgan, Siemens için blockchain tabanlı bir ödeme sistemi geliştiriyor.
• ChainAnalysis, bu sene 7,7 milyar USD tutarında kripto dolandırıcılığı yapıldığını belirtti.
• CNBC haberine göre BTC madencilerinin 20%’si halen Çin’de.
• Visa, kripto adreslerini en az posta adresi kadar önemli olduğunu açıkladı.
• Araştırmalara göre, 20 Aralık AVAX aktif adres ve günlük işlem sayısı rekor kırdı.
• Coca Cola, Noel temalı NFT’lerini yayınladı.
• Yaklaşan Sologenic Airdrop ile XRP fiyatı yükseldi.
• Binance, XRP sahiplerine Songbird airdrop dağıtımı yaptı.
• Visa, Ripple’ın sınır ötesi ödeme platformunu 930 milyon USD fiyatla aldı.
• 718 milyon XRP, tek bir cüzdanda toplandı.
• Binance, Dubai merkezi için anlaşma yaptı.
• Eski Twitter CEO’su Jack Dorsey BTC’nin USD’nin yerine geçebileceğini açıkladı.
• ABD İç Gelir siber birimi 2019 yılında 700 bin, 2020 yılında 137 milyon ve 2021 yılında 1,2 milyar USD değerinde kripto para ele geçirdiklerini açıkladı.
• Alman Borsası Deutsche Boerse, Euro bazlı BTC yatırım aracı başlatacağını duyurdu.
• Borsalardaki USDT arzı son 1 yılın zirvesinde, USDT arzının %31 i herhangi bir ürüne yatırım yapmış değil.
• Manasquan Bank müşterilerine kripto hizmeti sunmak için Bakkt ile anlaştı.
• Biden, Omicron varyantı sebebiyle ABD’de kapanma olmayacağını duyurdu.
• Rusya merkez bankası yabancı şirketler vasıtasıyla kripto yatırımına izin vereceğini açıkladı.
• Madencilik şirketi TeraWulf, 169 milyon değerinde 15 bin BTC madencilik cihazı aldı.
• El Salvador 21 BTC aldığını açıkladı.
• Dünyada atılan ilk sms NFT olarak 107 bin Euro fiyatla satıldı.
• Opera internet tarayıcısı, MATIC’i kripto para cüzdanına entegre edeceğini açıkladı.
• Uniswap, Polygon Matic ağında işlemlere açıldı.
• Block Research verilerine göre 2020 yılında 3,1 milyar USD yatırım çeken kripto şirketleri, 2021 yılında 25,1 milyar USD yatırım aldı.
• SEC, Kryptoin ETF’ni reddetti.
• SEC, 2 spot BTC ETF’ni daha reddetti.
• SEC yetkilisi Roisman, Ocak ayında istifa edeceğini açıkladı.
• Swift sistemi, token’laştırılmış varlık piyasasını nasıl destekleyebileceği sorusuna cevap bulmanın yollarını arıyor.
• Meta, web3 ve blockchain ile uyumlu bir sisteme geçeceklerini duyurdu.
• DappRadar’a göre, blockchain oyunları 2021 yılında 4 milyar USD tutarından fazla yatırım aldı.
• BTC madencileri, bu yıl 15 milyar USD kazanç sağladı.
• Google verilerine göre bu hafta NFT aramaları BTC ve kripto paraları geçti.
• Solana sanal şehri Realy yeni geliştirmesi Tmall Luxury’i duyurdu.
• The Block verilerine göre, merkeziyetsiz borsalar 1 trilyon USD işlem hacmini aştı.
• CHZ, Globe Soccer Awards sponsoru oldu.
• PWC, sanal arsa LAND aldı.
• ABD senatörü, Cynthia Lummis 2022 yılında BTC için yeni yasa tasarısı önereceğini açıkladı.
• Doge vakfı, DOGE’yi kullanışlı bir para birimi haline dönüştürmek istediklerini açıkladı.
• Hindistan’da en çok işlem kripto para birimleri arasında SHIB ve MATIC bulunuyor.

PİYASA ANALİZİ

CoinMarketCap verilerine göre kripto paraların toplam piyasa değeri yıllık bazda 460 milyar USD seviyesinden yaklaşık 2,341 trilyon USD seviyesine ulaşmıştır. 

Son 1 hafta içinde ise yaklaşık 114 milyar USD seviyesinde bir artış yaşanmıştır.

Coinshares verilerine göre, 51. Hafta kripto yatırım ürünlerinde 142 milyon USD seviyesinde fon çıkışı oldu. Yılbaşından bu yana ise toplam 9,35 milyar USD fon girişi gerçekleşmiş olup Bitcoin ve Ethereum ise fon çıkışlarındaki en büyük paya sahip kripto paralar olmaktadır.

BITCOIN ARZI

Fiyatı belirleyen arz ve talep dengesi, bütün varlıklar için önemli olup BTC arzı değişen talep koşullarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Arzdaki değişim bize BTC fiyatı için beklentileri göstermekte olup düşen talep ve fiyat dönemlerinde arzın da azalması fiyat düşüşünü dengelemek için yapılmakta, yani, fiyatın dip seviyeleri gördüğü beklentisini desteklemektedir. 

Çarşamba günü arz 13 bin BTC azalırken son 3 günde ise yaklaşık 27 bin BTC artmıştır. Bu durum talep seviyesine bağlı olarak fiyatı baskılama potansiyeline sahiptir. 

BITCOIN TALEBİ

BTC talebi ise anlık değişen bir veri olması sebebiyle rakamsal olarak ifade edilemeyen fakat açgözlülük ve korku endeksiyle ifade edilen bir veridir. Endeksin yükseliyor olması talebin arttığını dolayısıyla fiyatın yükseleceğini göstermekteyken, endeksin düşüşü ise talebin azaldığını ve fiyatın düşeceğini anlatmaktadır.

BTC talebi ile arzı arasındaki denge sonucu oluşan fiyatı anlamak için arz-talep verilerinin takip edilmesi gerekmekte bu veriler ışığında, fiyatın yönü tayin edilebilmektedir. 

Fiyatın adil olduğu düşünüldüğünde arz miktarında önemli bir değişim olmazken, yüksek olması gerektiğinde arz miktarı azaltılır veya düşük olması gerektiği beklentisi varsa arz miktarı arttırılır.

Coinglass tarafından verilen endeksten de anlaşılacağı üzere, BTC için talep tarafında bir baskı söz konusu olmakta bu talep düşüklüğü ise borsalardaki işleme konu olan BTC arzındaki düşüş ile dengelenmeye çalışılmaktadır. Endeks seviyesi Temmuz 2021 seviyelerinde olup Temmuz ayındaki 2 aylık uzun bekleme süresinin yaklaşık 1 aylık süresi geçmiş durumdadır. Benzer hareket olduğunda, önümüzdeki süreçte en fazla 1 ay daha risk iştahının düşük olacağı anlamını taşımaktadır. 

Geçen hafta riski iştahı 27 seviyesinden hızla 45 seviyesine çıkmış olup güncel veri ise 37 seviyesindedir.

FUTURES ANALİZİ

Skew Analytics verilerine göre açık olan toplam BTC futures pozisyon büyüklüğü yaklaşık geçen haftaya göre 2,2 milyar artarak 18,7 milyar USD seviyesinde bulunmakta olup en çok işlem hacmi Binance üzerinden yapılmaktadır. Günlük işlem hacimlerine bakıldığında ise son 1 haftada 20 Aralık tarihinde yoğunlaşma görülmekte olup günlük bazda ise geçen haftaya kıyasla hacimler düşerek 21-39 milyar USD bandında seyretmiştir. 

CryptoQuant verilerine göre 31 Aralık ise 24 milyar USD tutarında vadesi dolan futures sözleşmeler bulunmakta olup çoğunluğu 48 bin USD seviyelerindedir.

OPSİYON ANALİZİ

Opsiyon verilerine bakıldığında da 23 Aralık tarihinde bir yoğunlaşma gözükmekte fakat toplam açık olan opsiyon pozisyonu geçen haftaya göre bir miktar artmış ve 11-12 milyar USD bandında seyretmekte olup işlem hacmi ise 1 milyar USD seviyesinin hafif üzerindedir. 

Opsiyon piyasasında en büyük paya sahip olan Deribit verileri incelendiğinde ise, son 24 saatte 24 Ocak vadeli 120.000 USD call opsiyonu 461 adet (yaklaşık 55 milyon USD) alınıp satılmıştır. İkinci olaraksa gene 27 Aralık vadeli 50.000 USD put opsiyonu yaklaşık 14 milyon USD tutarında işlem bulunmaktadır. Bu işlemlerin büyük çoğunluğu ise calls sell yani satış yönlü opsiyonlar olmakta iken bunu satış yönlü puts buy opsiyonları izlemektedir.

Son 24 saatteki opsiyon işlem seviyelerine bakıldığında cari fiyata yakın olan 50.000 USD bandında yoğunlaşma olmakta iken 46-50.000 USD seviyesinde satış yönlü puts buy ve 51-52.000 seviyesinde calls sell; 52.000 USD seviyesinde alış yönlü calls buy ve 48-50.000 USD seviyesinde puts sell opsiyonları baskın olmaktadır. 

(Not: Spot seviyeden daha yukarı seviyelere yazılan call opsiyonlar genellikle calls sell olmakta iken spot seviyeden daha aşağı seviyelere yazılan put opsiyonlar ise genellikle puts sell olmaktadır.) 

Önümüzdeki süreçte ABD tarafında makroekonomik verileri hızlı bir faiz artış sürecini başlatmadığı takdirde, 31 Aralık tarihine kadar calls sell opsiyonlarındaki 60-70.000 USD ve daha yukarı seviyelerdeki yoğunlaşma kripto varlıklar tarafında yüksek fiyat seviyelerini ima etmektedir. Fakat iki hafta önceki (soldaki) grafikte 50 ve 70.000 seviyesindeki call opsiyon miktarı, bu hafta (sağdaki) belirgin bir artış göstermiştir.